سه شنبه 6 آذر 1403
بازدید:
47
به گزارش مرکز گردشگری علمی – فرهنگی سازمان دانشجویان ایران، این اردو به همت سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی واحد صنعتی اصفهان و با حضور تعدادی از دانشجویان دختر (45 نفر) صورت گرفت.
اردوی فوق الذکر پنج شنبه 24 آبان ساعت 7 صبح به همراه 45 نفر از دانشجویان مختلف در دانشگاه صنعتی اصفهان آغاز شد و در اولین محل بازدید از چشمه سیاسرد دانشجویان با بازید از این چشمه طبیعی و تاریخچه آن آشنا شدند پس از بازدید با حضور در طبیعت زیبای پائیزی تالاب بین المللی گندمان و عکاسی از این تالاب زیبا ادامه یافت.
طبق هماهنگی قبلی با محیط زیست استان چهارمحال بختیاری و همکاری خوب محیط بانان، توضیحات کارشناسی توسط کارشناس محیط زیست مهندس عسگری داده شد.
تالاب گندمان در لیست 10 تالاب برتر پرنده نگری ایران قراردارد و وسعت 980 هکتاری آن میزبان پرندگانی چون لک لک شکاریا، حواصیل مرغابی سانان و ... همچنین آبزیان تالاب شامل ماهی گورخری، سفیدکولی و سیاه ماهی می باشد در ادامه از تالاب چغاخور هم بازدید شد حضور پرندگانی همچون اردکها، خوشکا، اگرت، کیشم های کوچک و بزرگ آب چلیک، همچنین عقاب و سنقرهای تالابی در منطقه خودنمایی می کردند.
در این برنامه افتخار حضور دکتر احمدی از اساتید دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان را داشتیم از توضیحات کارشناسی علمی ایشان در طول سفر بهرمند شدیم.
تالاب بین‌المللی چغاخور
تالاب بین‌المللی چُغاخور بختیاری، تالابی بین‌المللی در شهرستان بروجن استان چهارمحال بختیاری است. این تالاب با مساحتی حدود ۲۳۰۰ هکتار در دامنه ارتفاعات بر آفتاب و کلار (۳۸۳۰ متر)، در مسیر جاده بروجن-اهواز قرار گرفته است. این تالاب بین مردم منطقه به دریاچه چغاخور و سد چغاخور معروف است. تالاب چغاخور منشأ آب چشمه‌های اطراف خود مثل چشمه شهر گهرو و شهرک آورگان و شهرک گلوگرد است.
عمق آب
عمق آب تالاب چغاخور در مواقع بارندگی و پرآبی به ۶ متر می‌رسد. این تالاب را مرغزاری با مساحت حدود ۷۰۰ هکتار دربر گرفته است. این مرغزار در ماه‌های اردیبهشت تا مهر که سطح آب رو به کاهش می‌گذارد، از این هم وسیع‌تر می‌شود.
آب و هوای چغاخور
آب و هوای تالاب چغاخور متأثر از چهار نوع توده هوا شامل توده‌های هوای قطبی و پرفشار از سمت اروپا، توده‌های هوای مدیترانه‌ای، توده‌های هوای قطبی از شمال کشور و توده‌های هوای حاره بحری است. اعتدال هوا در تابستان یکی از جذابیت‌های تفریحی این ناحیه است. منابع آبی تالاب عمدتاً از طریق نزولات جوی و چشمه‌های حاشیه کوه کلار تأمین می‌شود.
امکانات تفریحی و گردشگری
قایقرانی در دریاچه چغاخور
باغ خان
یکی از مشهورترین و پرطرفدارترین جاهای دیدنی چهارمحال در اطراف تالاب چغاخور، باغ خان است. این باغ قدمتی چند صد ساله دارد و زمان ساخت آن به دوره زندیه برمی‌گردد. مساحت باغ خان حدود ۳ هکتار است و درخت‌هایی قدیمی با تنه‌ای بزرگ و شاخه‌های پُر مثل گردو، چنار و مثمر و غیرمثمر در آن دیده می‌شود. باغ خان در زمان‌های قدیم محلی برای ییلاق و اتراق خان‌های بزرگ ایل بختیاری از جمله «تیمور بختیاری» و «سردار اسعد بختیاری» بوده است.
نوسازی سد دریاچه چغاخور
در گذشته در مسیر خروجی آب تالاب چُغاخور سد به ارتفاع ۶ متر بود و مساحتی در حدود ۱۳۶۰ هکتار داشت که با احداث سد جدید چغاخور، مساحت تالاب به حدود ۲۵۰۰ متر رسید.[۶] هدف از احداث سد جدید، تجمع آب انتقال یافته به تالاب از محل آب جمع‌آوری شده در سد انحرافی سبزکوه است که پس از ورود به کانال به طول ۴۵۰۰ متر و تونلی به طول ۸۵۰۰ متر به محل دریاچه سد چغاخور انتقال خواهد یافت.
گیاهان و جانوران
ویژگی منحصر به فرد تالاب، وجود نوعی ماهی از خانواده گامبوزیا (کپوردندان) در این مکان است. به دلیل وسعت خوبی که این زیستگاه دارد و به‌علت عدم وجود آلاینده یا حداقل بودن آلاینده‌ها در آب این تالاب، ماهیان تالاب چغاخور از نظر ژنتیکی ارزشمند هستند.
در سال ۱۳۹۵ اردک سرسفید در این تالاب بین‌المللی توسط آقای حامد علیمردانی مشاهده و ثبت کمیته ملی پرندگان ایران شد. اردک سر سفید گونه در خطر انقراض و تحت حمایت سازمان حفاظت از محیط زیست است.
پوشش گیاهی تالاب چغاخور از گونه‌های حاشیه ای، نم پسند، شناور و غوطه ور مانند بید، پتامژتون، پلی گونیوم و ساز تشکیل شده است. در فصل بهار حاشیه‌های این تالاب پر از گل‌های قرمز رنگ شقایق می‌شود.
از سال ۱۳۷۸ به‌دلیل گونه‌های جانوری نادر در اطراف تالاب و شرایط متنوع زیستی آن، سازمان حفاظت محیط زیست، چغاخور را منطقه شکار ممنوع اعلام کرد و آن را تحت پوشش و حمایت خود قرار داد. منطقه شکار ممنوع تالاب بیش از ۲٬۳۰۰ هکتار مساحت دارد.
اختلاط زندگی انسانی و حیات‌وحش
به دلیل ساخت سد چغاخور، آب لازم برای این تالاب به صورت قابل اطمینانی تأمین شد و وسعت تالاب بعد از حداث سد تقریباً دو برابر قبل از ساخت سد شد. مردم منطقه از بخشی از آب برای کشاورزی استفاده می‌کنند. همچنین مردم منطقه از طریق گردشگری در منطقه اقامتی، تفریحی و گردشگری چغاخور کسب درآمد می‌کنند. در تابستان دیدن عشایر و روستاهای اطراف چغاخور بسیار لذت بخش است.
موقعیت دریاچه چغاخور
مسیر تالاب چغاخور از شهرکرد: بعد از جاده شهرکرد به خوزستان و بعد از شلمزار و شهرگهرو و دالان بهشت گهرو و درست قبل از ورودی جاده‌ای که به ایذه می‌رود، به تالاب چغاخور خواهید رسید.
مسیر تالاب چغاخور از بروجن: در جاده بروجن-بلداجی، از بلداجی گذشته و بعد از آورگان و کلبی بک به تالاب چغاخور می‌رسید.
*****
تالاب گندمان
تالاب گندمان، تالابی در مجاورت شهر گندمان در استان چهارمحال و بختیاری است. این تالاب در لیست ۱۰ تالاب برتر پرنده نگری ایران قرار دارد و در دفتر بین‌المللی تحقیقات پرندگان آبزی لندن ثبت گشته‌است.[نیازمند منبع]وسعت این تالاب، ۹۸۰ هکتار است و ارتفاع آن از سطح آب ۲۲۱۹ متر است. منابع تأمین‌کننده آب تالاب، چشمه‌های حاشیه تالاب چون گل کوچک، گل بزرگ، مرادان، نصیرآباد و رودخانه آقبلاغ است.
یک کارشناس منابع طبیعی، معتقد است که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد این تالاب در وضعیت خشکی قرار گرفته‌است. تالاب گندمان علاوه بر خشکسالی و محرومیت از حق‌آبه طبیعی با برداشت بی‌رویه آب برای کشاورزی نیز رو به رو است و به تازگی مورد هجوم افرادی قرار گرفته که قصد تهیه علوفه از نیزارهای این تالاب در آستانه ثبت بین‌المللی را دارند.
پوشش گیاهی و جانوری
پوشش گیاهی تالاب را عمدتاً گونه‌های حاشیه‌ای و نم پسند تشکیل می‌دهد که از آن جمله می‌توان به درختان بید، مرغ، جگن، ساز، نی، لویی، زنبق، آلاله آبی، هزار نی، بارهنگ آبی، نخل مرداب، عدسک آبی و بزواش اشاره کرد. پرندگانی چون لک لک، شکاریا، حواصیل، بالکان، مرغابی سانان، یلوه و سلیم هم در تالاب گندمان دیده می‌شوند. در مردادماه سال ۱۴۰۰ یک فرد پرنده با نام فارسی «گیلانشاه حنایی» برای نخستین بار در تالاب گندمان تصویربرداری شد. در انتهای آبان ماه سال ۱۴۰۰ تعداد ۶ عدد پلیکان خاکستری برای نخستین بار در این تالاب مشاهده شد. همچنین در ابتدای آذرماه سال ۱۴۰۰ گونه‌ای از جغد به نام جغد تالابی در تالاب گندمان مشاهده شد.[۲] ماهی‌های تالاب نیز شامل ماهی گورخری، سفید کولی و سیاه ماهی است.
دسترسی
برای دسترسی به این تالاب باید از تهران مسیر را به‌سمت استان چهارمحال و بختیاری و شهر بروجن در پیش بگیرید. از بروجن راهی گندمان شده و قبل از گندمان به طرف روستای نصیرآباد بروید همچنین از طریق جاده آسفالته گندمان-حسین‌آباد هم میتوانید خود را به این تالاب برسانید.