به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران(ISTTA)، به نقل از روزنامه آفتاب یزد:

اقدام ارزی نادرست دولت
اما با همه فراز و فرودهای حیرت‌انگیزی که نرخ ارز در این مدت طی کرد به نظر می‌رسد حالا سهمیه بندی نرخ ارز مسافرتی به جای سودمندی بر عکس عمل کرده و باعث سوءاستفاده‌هایی از سوی افراد سود جو و آژانس‌های مسافرتی رنگارنگ کشور شده است. چنانچه محمد محب‌خدایی (معاون گردشگری کشور) با مطرح کردن این پرسش که آیا یک خارجی که می‌خواهد به ایران بیاید از دولت خود پول می‌گیرد که ما برای رفتن مردم به کشورهای دیگر به آنها پول بدهیم؟ میزان تعیین شده ارز برای خروج از کشور در شرایط فعلی را اقدامی نادرست دانسته و به ایلنا گفته است: «اگر قرار است اعتباری به مردم داده شود؛ این اعتبار باید در راستای ایجاد جذابیت در شهرهای داخلی باشد تا مردم را به مسافرت‌های داخلی ترغیب کند اما با وجود این موضوع در حال حاضر میزان ارز مسافری نسبت به قبل بیشتر هم شده و به‌ این‌صورت از طریق مابه‌التفاوت قیمتی که این ارز با بازار آزاد دارد، وضعیتی ایجاد شده که آن تعداد از افراد هم که در گذشته علاقه‌ای به سفر خارجی نداشتند، به‌ این سفرها علاقه پیدا کرده‌اند.» وی در ادامه با بیان اینکه در این شرایط افراد خودشان باید هزینه خروج خود از کشور را پرداخت کنند توضیح داد: «در حقیقت با افزایش میزان ارز مسافرتی به‌جای اینکه کشورهای دیگر برای گردشگران ایرانی مشوق ایجاد کنند، ما خودمان مشوق افراد برای رفتن به کشورهای خارجی بوده‌ایم.» محب‌خدایی بیان کرد: «باوجود این موضوع که در این چند ماه ارز مسافری افزایش داشته و ما شاهد رونق خروج مسافران از کشور بوده‌ایم؛ آژانس‌ها ادعا می‌کنند که ۴۰ درصد نیرو انسانی خود را کاهش داده‌اند. سوال من این است که دقیقا چرا در این شرایط که باید کار آنها رونق پیدا کرده باشد، این اتفاق برای آنها افتاده است. در شرایطی که پرواز‌ها ارز چهار هزار و دویست تومانی می‌گیرند و میزان مسافر هم دوبرابر شده، قاعدتا بازار این دوستان باید سکه شده باشد؛ پس چرا آنها تعدیل نیرو کرده‌اند؟ به‌همین دلیل می‌گویم این ادعا قدری غیرواقعی بوده و نمی‌توان این کاهش را قبول کرد.» وی در ادامه گفت: «در حال حاضر مسافران خروج از کشور به‌ اندازه‌ای هستند که بلیت هواپیما برای کشورهایی همچون تایلند؛ چین و هندوستان پیدا نمی‌شود، اما آژانس‌ها مدعی شدند که این ایرلاین‌ها توسط برخی دیگر بسته شده است. این موضوع به‌هیچ‌وجه درست نبوده و اتفاقا بلیت‌ها توسط خود آژانس‌ها خریداری شده است. در حقیقت این آژانس‌ها هستند که با تعریف سفر رایگان برای مسافران و گرفتن ارز آنها از مابه‌التفاوت قیمت ارز مسافری با بازار آزاد به‌سودی خوبی دست پیدا می‌کنند و به این‌صورت به‌نوعی علاقه به این سفرها را افزایش داده‌اند.» معاون گردشگری کشور گفت: «سیاست‌گذاری ارز بر عهده ما نبوده و تصمیماتی هم که تا به‌حال گرفته شده بدون نظرخواهی ما بوده است. از نظر بنده مدیریت ارز مسافرتی باید دست سازمان میراث فرهنگی باشد و برنامه‌ریزی ارزی توسط این سازمان صورت گیرد.»

حذف ارز مسافرتی راه حل نیست
برای بررسی بیشتر تبعات نرخ تعیین شده ارز مسافرتی و ادعاهای مطرح شده توسط معاون گردشگری کشور، با رئیس مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران به گفت‌و‌گو پرداختیم. رحیم یعقوب زاده، با اشاره به سخنان این مقام مسئول در سازمان گردشگری به آفتاب یزد گفت: «با توجه به نوسانات نرخ ارز در چند ماه اخیر که با سوءاستفاده‌هایی از طرف شرکت‌ها و افراد سودجو همراه بود، باید تاکید کرد که در این شرایط به دلیل فقدان نظارت کافی، وجود رانت، ضعف و ناکارآمدی دولت در این حوزه چنین سوءاستفاده‌هایی رخ داده است. البته نباید همه تقصیر‌ها را به گردن سودجویان انداخت مانند این است که طلا را آزادانه در مقابل مردم قرار دهیم در این شرایط که همه نمی‌توانند در برابر آن طلا مقاومت کنند، بالاخره تعدادی مقاوم نیستند.» او افزود: «در ارتباط با ارز مسافرتی که گفتند باید برای راه‌های نزدیک‌تر 500 یورو یا برای راه‌های دورتر 1000 یورو داده شود، باید گفت که طبیعی است در این مدت بسیاری از افراد در قالب سفرهای تفریحی، کاری و انگیزه‌های مختلف به خارج از کشور سفر کنند. دولت نمی‌تواند به یکباره ارز مسافرتی را قطع کند. من نیز با جلوگیری از عرضه ارز مسافرتی مخالف هستم. زیرا در بدترین حالت نه میلیون ایرانی باید به خارج از کشور می‌رفتند و اگر به طور میانگین به هر نفر حدود 500 دلار داده می‌شد میانگین چهار و نیم میلیارد دلار ارز به مسافرین داده می‌شد و حالا اتفاقی که افتاده است تفاوت قیمت ارز مسافرتی با قیمت بازار آزاد آن است. این به نظر من پاک کردن صورت مسئله است یعنی به جای اینکه این تفاوت نرخ ارز دولتی با بازار آزاد کاهش پیدا کند اینها می‌خواهند از طرق دیگر به این قضیه ورود پیدا کنند و مثلا بگویند چرا به مسافران ارز بدهیم که نکند آنها سوءاستفاده کرده و دوباره آن را وارد بازار کنند و با قیمت دو برابر بفروشند.» رئیس مرکز گردشگری علمی- فرهنگی دانشجویان ایران با تاکید بر لزوم رفع اصل این مسئله اظهار کرد: «در این زمینه دولت نباید جلوی ارز مسافرتی را بگیرد و صرفا فکر کند که این به مفهوم سوءاستفاده است. باید توجه کرد که بخشی از این ارز توسط مسافر هزینه می‌شود اینگونه نیست که از آن 1000 یورو دریافتی
300یورو را هم خرید نکند. مسلما در این زمینه سوءاستفاده‌هایی شده است. اما راه آن حذف ارز نیست.»

40 درصد از آژانس‌های کشور مازادند
او در پاسخ به این سوال که آیا سوءاستفاده‌های صورت گرفته از سوی آژانس‌های مسافرتی را تایید می‌کنید نیز گفت: «زمانی که ما نمی‌توانیم بسترها را به شکل دیگری رفع کنیم این ساده‌ترین کار آنها است. قطعا آژانس‌های مسافرتی به عنوان بنگاه‌های اقتصادی که می‌خواهند درآمدی داشته باشند، در این شرایط بازار کارشان رونق می‌گیرد. یکی از دلایل این رونق آن است که آنها می‌توانند مسافران را قانع کنند که در صورت سفر، ارز به شما تعلق می‌گیرد. بنابراین ممکن است این سفر برای آنها رایگان تمام شود.» یعقوب زاده با بیان اینکه نباید مقصر اصلی را تنها آژانس‌های مسافرتی دانست، افزود: «من یکی از منتقدان آژانس‌های مسافرتی در ایران هستم زیرا آنها تا اندازه‌ زیادی مشکل دارند و بیشتر مسافر فرست به خارجند تا آورنده آنها به داخل کشور. به عبارتی آنها جذب‌کننده و تسهیل کننده مسافران خارجی به ایران نیستند. اما در این زمینه و در شرایطی که بیشتر از حد لازم به آژانس‌های مسافرتی مجوز داده شده است اقدامات آنها طبیعی است.
به چه دلیل آنها نباید از این شرایط استفاده کنند؟ نمی‌شود انگشت اتهام را صرفا به سوی آژانس‌های مسافرتی یا حتی مسافرانی که به بهانه این تفاوت ارز می‌خواهند از کشور خارج شوند، گرفت.» او تاکید کرد: «به نظر می‌رسد در این زمینه تنها راه در باره مسائل ارزی این است که دولت باید به صورت جدی ورود پیدا کرده و تفاوت قیمت ارز دولتی با آزاد را کاهش دهد. اما اگر با همین رویه به نظارت بر آژانس‌های مسافرتی ادامه دهند به قطع یقین پاک کردن صورت مسئله خواهد بود زیرا نظارت فقط در این مورد خاص نباید باشد.» رئیس مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران معتقد است که اساسا آژانس مسافرتی از دست سازمان‌های متولی خارج شده‌اند و به آنها بی‌رویه مجوز داده می‌شود. به تبع در این شرایط ویژه هم آژانس‌های مسافرتی از افزایش قیمت ارز سوءاستفاده می‌کنند. اما باید گفت که صرفا با جلوگیری از آنها نمی‌توانیم این مسئله را به صورت بنیادی حل کنیم و نتیجه آن مقطعی خواهد بود. برآورد شده در تهران400 آژانس مسافرتی بدون مجوز در حال فعالیت هستند. همچنین حدود 40درصد از آژانس‌های مسافرتی کشور اضافه هستند. باید دید که چرا به این آژانس‌ها مجوز داده شده است؟ اینجا هم اقدام این آژانس‌ها مانند افرادی است که ارز دولتی گرفته و موبایل وارد کرده‌اند. بنابراین در این زمینه سوءاستفاده صورت گرفته و دولت باید نظارت خود را افزایش دهد و در بحث ارائه ارز شرایط را متعادل‌تر کند. باید جهانی فکر کنیم نمی‌توانیم که در‌ها را به روی مردم ببندیم و بعد بگوییم بقیه وارد شوند.
به هیچ عنوان چنین اتفاقی نمی‌افتد. باید مراوده دو طرف باشد. باید شرایط را به گونه‌ای فراهم کنند که گردشگری و تعامل ایجاد شود.

دروغ آژانس‌ها در سایه فقدان نظارت دستگاه‌ها
یعقوب‌زاده درباره ادعای 40 درصدی تعدیل نیرو آژانس‌ها هم اظهار کرد: «آمار دقیقی در این مورد وجود ندارد زیرا بسیاری از آژانس‌ها به صورت غیر مجاز فعالیت ‌می‌کنند و به صورت صوری اسم افراد را وارد لیست خود می‌کنند و از مدارک آنها استفاده می‌کنند. مثلا به افرادی پول می‌دهند و فقط از اسامی آنها سود می‌برند که در مواردی به آنها حقوق‌های بسیار کم داده ‌می‌شود یا حتی حقوقی نمی‌دهند و بیمه‌ای هم برای این افراد رد نمی‌کنند. اگر نظارت بر آژانس‌ها به صورت کنونی باشد آنها به هر کاری متوسل می‌شوند و ادعاهای دروغ را هم مطرح می‌کنند. در بحث تعدیل نیروی انسانی آژانس‌ها هم با توجه به شواهد موجود امکان ارائه آمار غلط برای کسب امتیازات وجود دارد و سال‌هاست که ‌آنها این کار را انجام می‌دهند.» او مدیریت و برنامه‌ریزی ارز مسافرتی به دست سازمان میراث فرهنگی را مفید دانسته و گفت: «در واقع اگر سازمان میراث فرهنگی و معاونت گردشگری این سازمان بتواند کاستی‌های پیشین را برطرف کرده و نظارت صحیحی را اعمال کند، طبیعتا این اقدام بهتر از شرایط کنونی خواهد بود، تا اینکه مدیریت ارز مسافرتی به دست دستگاه و نهادهایی بیفتد که چندان در این حوزه آشنایی و تخصص ندارند. اما اگر این اقدام با نظارت دستگاه‌های نظارتی همراه نباشد مانند اشتباهاتی که بانک مرکزی انجام می‌دهد و شرایط را به سمت بدتری سوق می‌دهد، وضعیت بدتر می‌شود.»
 

جهت دریافت فایل پی دی اف روزنامه کلیک نمایید.